Sabtu, 30 Oktober 2010 | By: afriendinbali

Ri pantara nikang rwa mungguha kita

Ucap sastra punika mawit saking kakawin Dharma Sunya. Teges lengkara punika, kirang langkung, “ring selagan sané kekalih punika genahang ragané”. Napi sané kaucap kekalih? Manut ring kakawin pakardin Danghyang Kamalanatha punika, sané kekalih ten lian wantah suka lawan duka. Napi sané wénten ring selagan suka lawan duka punika?

Suwung, kocap. Sira sané prasida rawuh tur ngenahang ambek, kayun, manah, angen-angen, cita-budi ring suwungé punika, kabaos ten keni malih suka duka. Boya suka duka punika ical saking paukudan nanging ambek sané maraga suwung punika ten keni imbas suka duka punika. Kanirgamayang kadi toyan damuh ring selagan kelopak bungan tunjung sané mentik ring telaga madaging nyanyad. Imbas nyanyad telaga punika ten nyusup ring toyan damuhe.

Makéh anaké ten éling ring raga sangkaning suka. Makéh taler sané lali ring paukudan ri kala nandang duhkita. Punika kabaos imbas suka lawan duka. Pateh kocap suka lawan duka punika, makekalih ngranayang ten bisa sirep. Yén sirep pastika nguyang tur mangipi. Yén ngipi makakalih ngranayang geleh. Mageleh utawi geleh yen ring basa Kawi, manut taler ring kakawin Dharma Sunya, sami kaucap leteh, manah ten resik. Sang pandita ngresikang raga saking sisan-sisan suka duka sané neket ring manahnyané. Sué sisan-sisan suka duka punika ten ical saking ambek.

Suka duka punika sampun lumrah kabaos suarga lawan neraka. Makéh umat Hinduné sané maosang indik tetujon magama ngruruh swargan, ngelidin neraka. Baos kramané punika boya iwang, santukan wénten pawarah sastra sané matutang indiké punika.

Manut ring pawarah Ida Bhagawan Agastya, suargan jagi kapanggih yén manusane ngelar tapa, yasa, kirti, muwah yadnya. Yéning sampun puput suargan punika kabuktiang, i rika mawali manusané ka neraka. Suarga mawali neraka, utawi suka mawali duka. Ten wénten kocap suargan sané ten kasarengin olih neraka. Pateh kocap duman suarga lawan nerakané. Ten wénten suka sané ten kasarengin duka. Tapa, yasa, kirti punika kaucap margi sane mabalikan; manusa mawali manusa.

Napi margi sané ngawinan ambek manusané sida magenah ring selagan suka duka? Wantah yoga kocap manut panganikan Sang Bhagawan. Yoga punika margi sané nyambung, yoga punika taler margi sané megatang, mutusang, masahang. Punika kranané sang sané sampun labda karya ring yoga ten malih mawali. Ambeké jenek malinggih ring selagan suka lawan duka, ring selagan suarga lawan neraka. Punika kaucap
“ring pantara nikang rwa mungguha kita” olih Dang Guru mabhiséka Kamalanatha.

Lintang madurgama kocap margi pamegat punika. Wantah sang sidayogi sané sampun labdakarya rauh ring tengahing karang suwung sané kaapit jurang suka lawan pangkung duka. Nénten samian anaké sida dados yogi, napimalih dados sidayoga. Santukan sangu palekadan utawi guna ring awak matiosan. Réh punika, para jana sané jemet mayadnya, upakara, muah upacara, kadi bebek kaangonang nuluh margi ka suargan. Para pandita loka phala sraya yukti pangangon bébék sakadi Raré Angon.

IBM Dharma Palguna

0 komentar:

Posting Komentar