Wénten ucap sastra sakadi punika. Kaucap olih sang wreda pandita mabiséka Danghyang Kamalanatha, duk ida maridabdab napi daging ambek sang kadalih Kawiswara ring pamahbah kakawin Dharma Shunya. Makueh kocap daging ambek sang kawiswara. Lengkara sané kasurat ring ajeng wantah silih sinunggil.
Ucap iccha nispriya mawit saking basa Sanskerta. Suksmanipun, manut ring pangresep titiang, pakayunan Sang Kawiswara sané sampun mangguhang kasujatian (jatitattwa) nénten malih ngarsayang punapa-punapi, santukan pakayunan ida sampun bek utawi siddhi. Yan ring basa Bali teges ucap punika pateh sakadi baos wareg tan paneda utawi liang tan pasangkan.
Napi mawinan ambek Sang Kawiswara kaucap iccha nispriya?
Kapertama, santukan iccha nispriya punika nénten lian yukti sara ning kalengengan. Sara punika pateh lawan sari. Kalengengan punika pateh lawan kalanguan [kalangwan]. Sané kasengguh kalanguan yukti ambek sané lebur ring sarwa karasmian: kadi karasmian jagat, karasmian awak, karasmian aksara, karasmian tutur, miwah karasmian sané lianan. Sara ning kalengengan punika sampun kapolihang olih Sang Kawiswara, malarapan antuk utsaha alanglang kalanguan.
Kaping kalih, santukan iccha nispriya punika nénten lian yukti pasamudaya ning rasa utawi papupulan ning rasa. Manut ring sastra, makueh wawilangan rasa sané kauningin. Wénten rasa sané prasida kakecap olih manah (raja indria) masrana panca indria. Upaminipun sadrasa, utawi rasa sané nemnem wilangannyané, inggih punika manis, pait, pakeh, lalah, sepet, asem. Wénten taler rasa sané suksma utawi alus kakecap olih ati. Upaminipun, nawarasa utawi rasa sané sanga akéhné, inggih punika srenggara-rasa (asih), hasya-rasa (tawah), karuna-rasa (sebet), raudra-rasa (kroda), wira-rasa (dira), bhayanaka-rasa (baya), wibatsa-rasa (takut), adbhuta-rasa (angob), shanti-rasa (damai). Wénten malih sané kawastanin rasa tanmatra, sané ten prasida kapatra, marupa sari sané metu saking toya. Sané kasengguh sari-sari rasa olih para wikan inggih punika parama rasa, parama suksma rasa, parama atisuksma rasa. Sari-sari rasa punika sampun taler kapolihang olih Sang Kawiswara, boya antuk ngulurin indria sakéwanten malarapan antuk utsaha tapa miwah brata.
Sang Kawiswara ngamolihan kakalih: sara ning kalengengan muang sari ning sarwa rasa. Punika mawinan ambek ida nénten malih ngarsayang punika-puniki, santukan sampun bek utawi siddhi. Wantah sang sané sampun siddhi sané madué ambek iccha nispriya.
Akéh yukti sang kawi ring jagaté. Wénten kawi lalana sané ngruruh karasmian majalanan antuk alanglang. Wénten kawi shunya sané ngruruh karasmian ring genah tur manah sané suwung. Wénten taler kawi rajya sané makirti ring jagaté ngiring sang amangku rat. Wénten malih kawi wiku sané ngamargiang kawikon majalaran loka phala sraya.
Yadiastun makuéh soroh kawiné, nénten sami sané kasengguh kawiswara. Sang Kawiswara yukti sang kawi sané wantah aheletan kelir lawan Sanghyang Iswara. Punika mawinan sang kawiswara kadadosang manggalaning para kawi tur manggalaning jagat. (IBM Dharma Palguna)
Kumpulan berbagai artikel berbahasa Bali yang bisa dipergunakan untuk belajar dan menambah perbendahaan kata-kata dalam bahasa Bali.
Pages
Langganan:
Posting Komentar (Atom)
Label
Blog Archive
-
▼
2010
(38)
-
▼
Oktober
(38)
- Ngukir Yéh
- Mala Lan Sudhamala
- Ngrereh Déwa Ulah Buta
- Déwa di déwék
- Mengkeb di Galang
- Sekar makelopak asiki
- Sol Mi Re Do
- Watulumbang
- Sangkaning Guyu
- Sangkaning Guyu
- ngadu aduan
- ngadu aduan
- Layah
- Aksara Mati
- Trena-Windu
- Trena-Windu
- Di Galeng Ngalih Galang
- Di Galeng Ngalih Galang
- Ri pantara nikang rwa mungguha kita
- Pakeh
- CARA GUNUNG
- Senaru Sembah Hulun
- Isin Basang Isin Keneh
- Iccha nispriya sara ning kalengengan yatika pasamu...
- Cecimpedan
- Buron Madiksha
- Buron Madiksha
- Ngabén Rahasia
- Dharma Ririh
- Guna ri Awak
- Tan Paguru
- sastra tan paksara lontar tan patulis
- Bapa Joh Bapa Paek
- Musuh Lan Perang
- Mantra Gelar-Gelur
- Mantra Gelar-Gelur
- Sanggama Rahasya
- Magama Sing
-
▼
Oktober
(38)
0 komentar:
Posting Komentar