Ri kala kapetengan akéh anaké kema-mai ngalih Galang. Wénten sané nglanglang kalangwan ka segara-gunung. Sané tiosan ngasraya (nyraya) ka pura-pura sané doh-doh. Sané lianan wénten mekemit ring genahé sané sengkil tur tenget. Wénten malih sané nyilib-nyilib ngojog sétra wengi-wengi. Akéh malih utsaha anaké ngepungin galang kadi malaib labuh ngepung ané tusing tawang.
Nanging boya samian anaké seneng ngamargiang utsaha kadi punika ri kala ngrereh galang. Lian daging pekayunan, tios utsaha sané kamargiang. Lian “bebaktan” saking pelekadan, ten pateh margi sané kepanggihin. Punika mawinan ring pakraman raris wénten ucap di galengé ngalih galang. Galeng punika isin pedeman. Pedeman punika jumah. Jumah mateges ngoyong. Ngoyong punika ten malih kema-mai, utawi cutet nengil.
Tunggal atur, wénten margi utawi utsaha sané nénten pateh. Yén kanirgamayang, wénten sané ngindeng kadi kedis sesapi. Tungkalikannyané, wénten sané nengil di bada kadi sampi. Sesapi sané nambung ngiderin langit ten uning tanah punika baat. Sampi sané makipu di endut ten weruh langit nika ingan.
Lian pamargi, pateh tetujon. Nanging maka kalih buron punika ten ngeh déwékné ten weruh ring napi genah galangé. Ané ngadén ditu, majalan kema. Ané ngadén dini, nengil dogén. Sapunika taler manusané pateh sakadi buron (pashu) sané mategul antuk tali (pasha), ubuhan Betara Siwa (Pashupati).
Sira sané patut sira sané iwang, ten sida keuningin yén katilik wantah saking margi sané kaduluh. Ring tatwa kaucap, sira sané neked nika sané patut. Sira sané ten neked nika sané iwang. Margi sané ngranayang manusa maparek ring galang, nika kasengguh margi patut. Utsaha sané ngranayang manusa ngedoh-ngedohang saking galang, utawi ngancan meteng-metengan, kabaos margi iwang.
Réh punika, galang kapanggih boya sangkaning luas joh, boya sangkaning wantah pules di pedeman. Dados taler kaucap kadi puniki; galang punika boya sangkaning tapa-brata, taler boya sangkaning ten matapa ten mabrata. Boya sangkaning upakara bebantenan, taler boya sangkaning ten maupakara bebantenan. Raris, sangkaning napi galang punika? Manut pawarah tatwa, sangkaning utsaha tepet. Tepet punika sakadi angadu tungtung ing rwi (ngadu muncuk dui), utawi ngadu muncuk jaum, utawi ngatepang kabel listrik. Yén sampun tepet galang punika niscaya kapanggih. Yén ten tepet, tapa-brata lan upacara punika kasasar.
Dang Hyang Kamalanatha ring Kakawin Dharma Shunya majar, “ri pantara nikang rwa mungguha kita”, sané mateges di tengahan sané kekalih punika genahang idepé. Galang punika boya suarga, boya neraka. Réh suarga utawi neraka punika waluya tetegulan keneh, sakadi suka lawan duka.
Ujar tatwa, galang punika sane dados dasar iwang patut. Yén galang kapanggih nika patut. Yén peteng kapanggih nika iwang. Tatwa punika lian saking agama sané ngutamayang tata cara ri kala nilik iwang patut. Wénten tata cara sané kaiwangan olih dresta, wénten sané kapatutang. Punika mawinan sering kapanggih margi lan cara yadiastun kapatutang olih agama nanging ten tiba ring tetujon. Peteng mawali peteng.
IBM Dharma Palguna
Kumpulan berbagai artikel berbahasa Bali yang bisa dipergunakan untuk belajar dan menambah perbendahaan kata-kata dalam bahasa Bali.
Pages
Langganan:
Posting Komentar (Atom)
Label
Blog Archive
-
▼
2010
(38)
-
▼
Oktober
(38)
- Ngukir Yéh
- Mala Lan Sudhamala
- Ngrereh Déwa Ulah Buta
- Déwa di déwék
- Mengkeb di Galang
- Sekar makelopak asiki
- Sol Mi Re Do
- Watulumbang
- Sangkaning Guyu
- Sangkaning Guyu
- ngadu aduan
- ngadu aduan
- Layah
- Aksara Mati
- Trena-Windu
- Trena-Windu
- Di Galeng Ngalih Galang
- Di Galeng Ngalih Galang
- Ri pantara nikang rwa mungguha kita
- Pakeh
- CARA GUNUNG
- Senaru Sembah Hulun
- Isin Basang Isin Keneh
- Iccha nispriya sara ning kalengengan yatika pasamu...
- Cecimpedan
- Buron Madiksha
- Buron Madiksha
- Ngabén Rahasia
- Dharma Ririh
- Guna ri Awak
- Tan Paguru
- sastra tan paksara lontar tan patulis
- Bapa Joh Bapa Paek
- Musuh Lan Perang
- Mantra Gelar-Gelur
- Mantra Gelar-Gelur
- Sanggama Rahasya
- Magama Sing
-
▼
Oktober
(38)
0 komentar:
Posting Komentar